حضور یا Being There فیلمی از هال اشبی-که محصول سینمای دهه 70 میلادی است. این فیلم بر اساس رمانی به همین نام از جرزی کوزینسکی نویسنده لهستانی آمریکایی ساخته شده‌است. در این دهه یعنی 70 میلادی اشبی هفت کلاسیک دیگر ضد فرهنگ حاکم بر سینمای آمریکا را ساخت. فیلم های او از جمله هارولد و موده (1971)، آخرین جزئیات (1973)، شامپو (1975) و بازگشت به خانه (1978) باعث شد آمریکایی ها در نگرش خود به سیاست، جنگ ویتنام، تمایلات جنسی و حتی برخورد با یکدیگر تجدید نظر کنند. پس از سرکشی و رفتارهای رادیکال دهه 1960 فیلمی مثل حضور حکم آبی بر آتش بود. در آن دوره هالیوود، برجسته ترین نمادهای جامعه آمریکایی به نوعی از بین رفته بودند. ریچارد نیکسون کاخ سفید را ترک کرده بود، جنگ ویتنام پایان یافته بود و چندین پیروزی کوچک به دلیل برابری نژادی و حقوق زنان به دست آمده بود. با این حال، تلویزیون در خانه آمریکایی ها حضورش چنان غیرقابل اجتناب بود که زندگی بدون وِزوِز مداوم آن تقریباً غیرممکن به نظر می رسید. در واقع در این دوره ما شاهد بروز هالیوود جدیدی نیز بودیم. اما اشبی، همیشه ضد استبدادی، و با یک نگاه انتقادی به سیستم های سیاست آمریکا، دین و فرهنگ رسانه ها کارش را به پیش می برد. و حضور هم در زمره این آثار او قرار می گیرد.
داستان فیلم دربارهٔ چَنس، باغبانی فاقد هویت و شناسایی، است که توسط پیتر سلرز در بهترین و پیچیده ترین حالت ممکن اجرا شده است. او هرگز پایش را از خانه‌ای که در آن باغبانی می‌کرده است بیرون نگذاشته و دنیای خارج برای او تنها از دریچه تلویزیون معنا دارد. بعد از مرگ صاحبخانه، چَنس به اجبار از خانه بیرون می‌رود و طی دورانی تا حوادث ریاست جمهوری آمریکا ماجرا پیش می‌رود. بیشتر فیلم های اشبی بر شخصیت های نامتعارف متمرکز هستند که علیه سیستم های اقتدارگرا طغیان می کنند. اما حضور به جای روایت داستان دیگری در مورد شورشیانِ علیه نظام حاکم، سیستم بی روح سیاست آمریکا، تلویزیون، مذهب و سلسله مراتب نژادی را مورد گَزِش خود قرار می دهد. فیلم اشبی پرتره ای است از سفر طنز آمیز چَنس به کاخ سفید و همچنین موسساتی که به سرعت ایمان خود را به کسی می دهند که به آنها چیزی را که می خواهند بشنوند می گوید. بیش از هر فیلم دیگری در کارنامه اشبی، "حضور" تمایل کارگردان برای ساخت فیلم های هنری و اجتماعی را در فرمی سرگرم کننده نشان می دهد که حتی با استقبال بیننده نیز روبرو شود. اشبی مانند سایر فیلمسازان خلاف جریان حاکم در هالیوود جدید نبود. او هیچ وقت در یک مدرسه معتبر فیلم مانند پیتر بوگدانوویچ، جورج لوکاس، مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کاپولا حضور پیدا نکرد. اشبی در سال 1929 در خانواده ای مورمون در یوتا به دنیا آمد. مورمون‌ها با تلفظ صحیح مورمِن گروه مذهبی و فرهنگی مرتبط با شاخهٔ اصلی جنبش قدیسان آخرالزمان مسیحیت احیاگر هستند که با جوزف اسمیت در ایالت نیویورک در دههٔ ۱۸۲۰ شروع شد. زندگی اشبی خود یک داستان کامل است. او می خواست فیلم هایی با پیام اما بدون موعظه به مخاطب خود هدیه دهد. در طول دهه 1970، اکثر فیلم های اشبی دارای یک زیربنای اجتماعی-سیاسی بودند. حضور آخرین فیلم عالی بود که توسط اشبی ساخته شد. این همچنین ممکن است بهترین فیلم، جالب ترین فیلم و بی پرده ترین کیفرخواست او از سیستم های آمریکایی باشد.
پیتر سلرز عاشق هارولد و موده بود و دوست داشت با اشبی کار کند. و نتیجه این علاقه بازی در فیلم حضور شد. لازم است بدانید بحث های فراوانی در انتخاب بازیگر نقش چَنس بین کمپانی سازنده، نویسنده رمان و کارگردان وجود داشت که در نتیجه این نقش به پیتر سلرز رسید. همچنین فیلمنامه اولیه که توسط کوزینسکی نوشته شده بود، مورد توجه اشبی قرار نگرفت، چرا که او باور داشت عمق نکات ریز رمان و طنز نهفته در آن در این فیلمنامه مورد توجه قرار نگرفته است. به همین دلیل روی فیلمنامه یک بازنویسی اساسی صورت گرفت. به طور کلی نحوه به قدرت رسیدن یک باغبان ساده بی هویت در فیلمِ حضور، از دلِ تفکر همیشه جنگجو و عدالتخواه اجتماعی اشبی به عنوان فیلمساز بیرون آمده است. در اوایل فیلم که شخصیت چَنس اولین قدم های خود خارج از خانه را بر می دارد و پا در خیابان ها می گذارد، ما شاهد یک محله آمریکایی آفریقایی هستیم که دیوار های آن با رنگ اسپری، محلی برای نوشتن شعار های مختلف پیرامون تبعیض نژادی شده است. به طور جامع در فیلم "حضور" یک پیام مشخص و یک دیدگاه روشن پیرامون مردان قدرتمند و سیاست قدرت در آمریکا وجود دارد؛ برای مثال از شخصیت پُر نفوذ بِن رند گرفته تا رئیس جمهور ایالات متحده می گویند باید به چَنس اعتماد کرد چون او به خوبی لباس پوشیده، یک مرد درون گرا و پُر رمز و راز است، و اما مهمتر از همه، او سفیدپوست است. در واقع اشبی می گوید اگر در آمریکا سفید باشید اما احمق، شما به هر آنچه نیاز است می رسید.
یکی دیگر از نکات انتقادی مهم در فیلم حضور، که کوزینسکی و اشبی به آن ویژه اشاره کرده اند، انتقاد از فرهنگ تلوزیونی حاکم بر مردم است. چرا که ما شاهدیم مردم به دور از فضای واقعی جهان و دنیای بیرون، نگاه خود را به تلوزیون دوخته اند و چون استفاده از قارچ سمی مغز خود را کاملاً اسیر آن کرده اند. حضور آخرین ترکش به این فرهنگ تلوزیونی زامبی پرور در آمریکا بود، و سعی کرد در اواخر دهه هفتاد میلادی مردم را کمی با واقعیات اجتماع آمریکا روبرو کند. کوزینسکی معتقد بود تلویزیون "مردم را از برخورد مستقیم با دیگران و دنیای واقعی دور می کند، بازتابی از خود واقعی را از بین می برد و حاکی از احساس غلط کنترل است." اگرچه بسیاری از کسانی که امروز فیلم حضور را تماشا می کنند، شرایط چَنس را ناشی از یک اختلال رشدی مانند اوتیسم توضیح می دهند، اما این فیلم حاکی از آن است که تلویزیون مسئول رشد مبهم امثال چَنس است. کارگردانی سر راست و روان هال اشبی با تمام تفاسیر اجتماعی اش از جامعه اجازه می دهد لبخند به لب بیننده بیاید. کارگردان هال اشبی همزمان با نگاه بدبینانه به آمریکا، به دیدن چیزی بهتر و متعالی تر نیز امیدوار است. فیلم اشبی خطوط ظالمانه سیاست، دین و فناوری را در معرض نمایش فیلم خود قرار می دهد و امیدوار است که ما امکانات وجودی خود را ورای آنها ببینیم. حضور قصد دارد بیننده را از حالت تکراری خود دور کند و ما را وادار به انتخاب یک ذهنیت جایگزین و بی حد و حصر کند.
من در این مطلب قصد معرفی فیلمی را داشتم که شما را از زاویه دید دیگری با شکاف های آرمان شهر آمریکایی روبرو می کند. همه ما نیاز داریم جدا از سیستم فعال امروزی هالیوود، از گذشته این جریان قدرتمند نیز با خبر باشیم، و دیدن امثال آثاری چون حضور که در اواخر دهه هفتاد میلادی تولید شده اند، این امکان را به ما می دهد. همچنین لازم به ذکر است که این فیلم در سال ۱۹۸۰ کاندیدای دریافت بهترین بازیگر نقش اول مرد از مراسم آکادمی شد واسکار بهترین بازیگر نقش دوم مرد را دریافت کرد. حضور در همین سال در ۶ بخش کاندیدای دریافت جایزه گلدن گلاب شد ودر نهایت توانست جایزه ویژه این جشنواره را در بخش‌های بهترین بازیگر نقش اول و دوم مرد به خود اختصاص دهد. ساخته هال اشبی همچنین کاندیدای نخل طلای کن بوده است. این فیلم در سال ۱۹۸۱ در چهار بخش نامزد دریافت جایزه بافتا هم شد. سلرز با ایفای نقش در این فیلم کلاسیک، به کارنامه شغلی‌اش به عنوان بازیگر افسانه‌ای سینمای کمدی پایان داد؛ اما از آن زمان تا کنون به ندرت کمدینی توانسته نبوغی را که وی در حضور به نمایش گذاشت، تکرار کند. «کمدی خاموش» و «کمدی فیزیکی» که در «حضور» از سلرز دیدیم، وی را در زمره جذاب‌ترین کمدین‌های دنیا قرار می‌دهد. در پایان باید بگویم فیلم "حضور" یک طنز سیاسی با شکوه و کاریکاتور پوچ موفقیت آمیز جامعه ای است که جهان را از طریق صفحه تلویزیون می شناسد.
